De gevolgen van schijnzelfstandigheid kunnen verstrekkend zijn. Te denken valt aan:
- Herkwalificatie van de arbeidsrelatie. De schijnzelfstandige wordt juridisch gezien als medewerker. Dit betekent dat de zzp’er recht heeft op dezelfde arbeidsrechtelijke bescherming als reguliere medewerkers, zoals ontslagbescherming, loondoorbetaling bij ziekte, vakantiegeld, vakantiedagen en sociale zekerheidsrechten (bijvoorbeeld WW en WIA). Ook kan hij aanspraak maken op pensioenopbouw en andere secundaire arbeidsvoorwaarden die gelden voor medewerkers van de opdrachtgever.
- Boetes en naheffingen. De Belastingdienst kan naheffingen opleggen voor niet-betaalde loonbelasting en premies voor medewerkersverzekeringen. Dit kan gepaard gaan met boetes en rente. De Inspectie SZW kan boetes opleggen voor het niet naleven van arbeidsrechtelijke verplichtingen, zoals de juiste afdracht van sociale verzekeringen en pensioenen.
- Civiele aansprakelijkheid. De opdrachtgever kan worden aangesproken door de schijnzelfstandige voor achterstallige betalingen, sociale zekerheidspremies, of schadevergoedingen als gevolg van arbeidsrechtelijke schendingen.
De schijnzelfstandigheid heeft natuurlijk ook gevolgen voor de zzp’er: hij verliest zijn fiscale voordelen maar krijgt meer sociale er arbeidsrechtelijke bescherming.